İhale Dosyaları İçin Teknik Şartname Kalemleri: Koruge Boruda Neler Yazılmalı?

Kamu altyapı projeleri, kanalizasyon ve yağmur suyu sistemleri gibi büyük ölçekli uygulamalarda en kritik belgelerden biri teknik şartnamedir. Şartname, yalnızca tekliflerin karşılaştırılmasını değil, aynı zamanda ürün kalitesinin ve performansın garanti altına alınmasını sağlar. Özellikle koruge boru gibi altyapı sistemlerinin temel bileşenlerinde, malzeme standardından test kriterlerine kadar her detayın açıkça belirtilmesi gerekir. Eksik tanımlanan bir şartname, proje sürecinde hatalara, sızdırmalara ve uzun vadede altyapı ömrünün kısalmasına yol açabilir.

İhale Dosyalarında Teknik Şartnamenin Önemi

Bir ihale dosyasının teknik şartnamesi, hem yüklenici firmalar hem de idareler için bağlayıcı bir referanstır. Koruge borular gibi yer altı altyapı elemanlarında şartname, malzemenin kimyasal ve mekanik özelliklerinden, uygulama biçimine kadar tüm teknik detayları kapsamalıdır.

Bu belge, projeye teklif verecek tüm üreticilerin eşit koşullarda değerlendirilmesini sağlar. Örneğin, aynı çapta iki farklı üreticinin koruge boru ürünü görsel olarak benzer olabilir; ancak biri TS EN 13476 standardına uygun değilse, dayanım ve ömür açısından ciddi fark yaratır. İşte bu nedenle teknik şartnameler yalnızca bir formalite değil, proje güvenilirliğinin teknik teminatıdır.

Koruge Boru Şartnamesinde Yer Alması Gereken Temel Kalemler

Bir koruge boru teknik şartnamesinde mutlaka yer alması gereken temel kalemler vardır. Bunlar arasında çap, basınç sınıfı, et kalınlığı, halka rijitliği, sızdırmazlık tipi ve test yöntemleri bulunur.

Kanalizasyon ve drenaj projelerinde yaygın olarak kullanılan koruge borular, genellikle SN4, SN8 veya yüksek dayanım gerektiren hatlarda SN10 sınıfında tercih edilir. Bu değer, borunun halka rijitlik katsayısını ve toprak yüküne karşı dayanımını gösterir. Ayrıca şartnamede borunun malzeme tipi – örneğin HDPE (yüksek yoğunluklu polietilen) – açıkça belirtilmelidir.

İç yüzeyin pürüzsüz, dış yüzeyin ise koruge (halka şeklinde oluklu) yapıda olması, hem akış verimliliği hem de mukavemet açısından zorunludur. Her boru boyu, muf ve spigot (erkek-dişi bağlantı) sistemiyle birleştirilecek şekilde tanımlanmalıdır.

Malzeme Standartları ve Referans Normlar

Koruge boru şartnamesinde ulusal ve uluslararası standartlara açık referans verilmesi, ürünün kalitesini garanti altına alır. Türkiye’de TS EN 13476-1, 2 ve 3 standartları, koruge boruların üretimi, testleri ve performans kriterlerini tanımlar.

Ayrıca ISO 9969 standardı halka rijitliği testlerini düzenlerken, DIN 16961 normu malzeme özellikleri için yol göstericidir. Şartnamede bu standartların numaraları ve hangi testlerde geçerli oldukları net olarak yazılmalıdır. Böylece ihale değerlendirme sürecinde ürünlerin laboratuvar test raporları kolayca karşılaştırılabilir.

Standartlara uygunluk yalnızca kaliteyi değil, uzun ömürlü altyapı performansını da garanti eder. Çünkü uygun olmayan malzemeler, özellikle kimyasal atıkların bulunduğu hatlarda erken deformasyona yol açar.

Montaj ve Ek Parça Şartları: Manşon, Conta ve Bağlantı Detayları

Koruge boru sistemlerinin başarısı yalnızca borunun kendisine değil, ek parçaların kalitesine de bağlıdır. Bu nedenle teknik şartnamede, manşon, conta, redüksiyon, dirsek ve muayene bacası bağlantılarının da tanımlanması gerekir.

Bağlantılarda kullanılacak contalar, EN 681-1 veya ISO 4633 standartlarına uygun olmalıdır. Conta tipi EPDM veya NBR kauçuktan üretilmeli, hem su hem gaz sızdırmazlığı sağlamalıdır. Ayrıca manşonların darbe dayanımı ve deformasyon test sonuçlarının belirtilmesi, özellikle zemin hareketine maruz kalan bölgelerde büyük önem taşır.

Ek parçaların üreticiyle aynı malzeme yapısında olması, sistemin bütünlüğünü korur. Bu, boru ile bağlantı elemanı arasında farklı termal genleşmelerin neden olabileceği çatlamaları önler.

Sızdırmazlık, Rijitlik ve Darbe Dayanımı Testleri

İhale dosyalarında koruge borular için en çok dikkat edilmesi gereken bölümlerden biri test kriterleridir. Boruların sızdırmazlık testleri, halka rijitliği (SN değeri), darbe dayanımı ve yoğunluk testleri şartnamede açıkça belirtilmelidir.

Sızdırmazlık testleri, boru muf birleşimlerinde belirli bir basınç altında (genellikle 0.5 bar) su sızıntısı olmamasını garanti eder. Rijitlik testlerinde ise boru, belirli yük altında ezilmeden elastik deformasyon göstermelidir. Darbe dayanımı testleri, özellikle soğuk hava koşullarında montaj sırasında borunun kırılmamasını güvence altına alır.

Şartnamede bu testlerin hangi laboratuvarlarda, hangi standartlara göre yapılacağı da tanımlanmalıdır. Gerektiğinde, bağımsız akredite laboratuvar raporu istenmesi, kalite güvencesini güçlendirir.

Nakliye, Depolama ve Uygulama Koşullarında Dikkat Edilmesi Gerekenler

Koruge borular, hafif ve dayanıklı yapılarıyla taşımada avantajlıdır. Ancak yanlış depolama veya istifleme, boru formunu bozabilir. Bu nedenle teknik şartnamede nakliye ve depolama kuralları mutlaka yer almalıdır.

Boru demetleri yatay olarak, düz bir zemin üzerinde depolanmalı ve doğrudan güneş ışığına uzun süre maruz bırakılmamalıdır. Forklift veya vinçle taşınırken metal halatlar yerine geniş kayışlar kullanılmalıdır. Ayrıca döşeme öncesi boruların deformasyon kontrolü yapılmalı, hasarlı borular kesinlikle kullanılmamalıdır.

Bu tür detayların şartnamede belirtilmesi, sahada oluşabilecek hataların önüne geçer ve hem yüklenici hem idare için zaman kaybını ve maliyeti azaltır.

Numune, Kalite Belgesi ve Uygunluk Raporu Zorunlulukları

İhale sürecinde kalite güvencesinin sağlanabilmesi için üretici firmalardan bazı belgelerin istenmesi zorunludur. Bunlar arasında TSE belgesi, CE uygunluk sertifikası, ISO 9001 kalite yönetim sistemi ve ISO 14001 çevre yönetim belgesi yer almalıdır.

Ayrıca idare, teklif öncesinde üretici firmadan numune talep edebilir. Bu numune, şartnamede belirtilen standartlara göre test edilerek onaylanır. Bu süreç, düşük kaliteli ürünlerin sahaya girmesini engeller.

Her koruge boru üreticisinin, sevkiyatla birlikte parti bazlı test raporu sunması da şartnameye eklenmelidir. Böylece sahada kullanılan her ürünün kalite geçmişi belgelenmiş olur.

Saha Uygulamalarında Denetim ve Kabul Kriterleri

Şartname, yalnızca üretim ve sevkiyat aşamasını değil, uygulama sonrası denetim ve kabul süreçlerini de tanımlamalıdır. Montajın ardından, boru hattı test edilerek sızdırmazlık ve hat açıklığı kontrol edilmelidir.

Kabul aşamasında, test sonuçları ve üretici belgeleri proje dosyasına eklenmeli, herhangi bir sapma varsa idare onayı alınmalıdır. Bu süreç, hatalı imalatların erken fark edilmesini ve uzun vadeli altyapı sorunlarının önlenmesini sağlar.

Eksiksiz Bir Teknik Şartname ile Kalite Güvencesi

Bir koruge boru projesinin başarısı, yalnızca malzeme kalitesiyle değil, doğru hazırlanmış teknik şartnameyle mümkündür. Şartname, hem üreticiyi hem yükleniciyi yönlendirir, hem de idareye kalite kontrol gücü verir.

Standartlara uygun, test kriterleri net tanımlanmış, belge yükümlülükleri açık bir şartname; projenin her aşamasında güvenilirlik sağlar. Bu yaklaşım, uzun ömürlü altyapı sistemlerinin anahtarıdır.

Sonuç olarak; koruge boru teknik şartnamesi, yalnızca bir ihale evrağı değil, projenin mühendislik omurgasıdır. Kalemler doğru tanımlandığında, hem kesintisiz akış hem de uzun vadeli sistem performansı garanti altına alınır.